پمپ هیدرولیک دنده ای

پمپ هیدرولیک دنده ای از سری پمپ‌های پرکاربرد در سطح صنایع مختلف است که در تیپ‌های پمپ دنده داخلی و خارجی دسته‌بندی می‌شوند. از این پمپ‌ها می‌توانید در جابجایی سیالات برای فعالیت در هر نوع صنعتی استفاده کنید. در عین حال از سری بهترین پمپ‌ها در طراحی سیستم‌های هیدرولیک صنعتی و طراحی بازو‌های مکانیکی هستند.

انواع پمپ هیدرولیک دنده ای به شکل پمپ‌های روتاری با بخش دوار پمپاژ سیالات طراحی شده‌اند. این پمپ‌ها در نتیجه کارکرد همزمان دو عدد چرخ دنده فعالیت می‌کنند. چرخ‌ دنده‌های این پمپ‌ها در داخل پوسته و یا طراحی کاملاً آب بندی شده توانایی مکش و پمپاژ قدرتمند با حجم قابل توجه سیالات را دارند. انواع پمپ هیدرولیک دنده ای سری پمپ‌های جابجایی مثبت هستند که در طراحی ساده با عملکردی کم صدا قادر به کار تحت راندمان زیادی می‌باشند. در عین حال قیمت پمپ هیدرولیک دنده ای به نسبت کارایی و توانایی پوشش سطوح مختلف فشار دبی به صرفه است. 

پمپ هیدرولیک دنده ای چیست؟

پمپ هیدرولیک دنده ای از سری پمپ‌های چرخ دنده‌ای با قابلیت کارکرد جابجایی مثبت است. این پمپ‌ها با استفاده از دو عدد چرخ دنده کار می‌کنند. در داخل پوسته انواع پمپ هیدرولیک دنده ای دو عدد چرخ دنده جاسازی شده است که در اشکال داخلی و یا خارجی با یکدیگر در ارتباط هستند. چرخش این چرخ دنده‌ها در کنار هم باعث ایجاد اختلاف فشار در دو سمت آنها می‌شود. به شکلی که باعث مکش سیال در سمت ورودی پمپ و پمپاژ سیال در سمت خروجی پمپ خواهد شد.

انواع پمپ هیدرولیک دنده ای از سری پمپ‌های متداول فضاهای صنعتی هستند. این پمپ‌ها از انعطاف بالایی برای مکش سیالات متنوع صنعتی برخوردار هستند. این پمپ‌ها در تیپ‌های استاندارد مدل‌های دنده خارجی و یا داخلی طراحی شده‌اند. انواع پمپ هیدرولیک دنده ای توان ایجاد فشار نسبتاً بالایی را دارند. در عین حال آنها را در حجم‌های کوچکی طراحی می‌کنند. ارزان ‌قیمت هستند و به نسبت کارایی مقرون به صرفه می‌باشند. از طرفی می‌توانیم از این پمپ‌ها در سرعت‌های گسترده خیلی کم و یا خیلی زیاد استفاده کنیم. در عین حال قابلیت پمپاژ سیالات در محدوده دمای گسترده نیز دارند.

نحوه عملکرد پمپ هیدرولیک دنده ای

روش طراحی و کارکرد انواع پمپ هیدرولیک دنده ای ساده است. این پمپ‌ها دارای چرخ  دنده‌هایی هستند که چرخش آنها در کنار هم باعث مکش و پمپاژ سیالات می‌شود. هر پمپ هیدرولیک دنده ای دارای دو عدد چرخ دنده است. این چرخ دنده‌ها در تماس با یکدیگر هستند. یکی از چرخ دنده‌ها توسط محرک که می‌تواند موتور الکتریکی و یا بنزینی باشد، می‌چرخد. چرخش چرخ دنده اول باعث چرخش چرخ دنده دوم می‌شود. چرخ دنده دوم هرزگرد است. اما جهت چرخش آن عکس جهت چرخش چرخ دنده اول انجام می‌شود. 

فضای اطراف این چرخ دنده‌ها توسط پوسته پمپ احاطه شده است و یک محفظه کاملا آب بندی شده برای عبور روغن هیدرولیک وجود دارد. چرخش چرخ دنده‌ها باعث ایجاد اختلاف فشار در دو سمت آنها می‌شود. به این ترتیب روغن هیدرولیک در سمت ورودی پمپ مکیده شده و با عبور از میان چرخ دنده‌ها تحت فشار زیاد در سمت پورت خروجی پمپ تخلیه می‌شود.

روش طراحی و کارکرد پمپ هیدرولیک دنده ای فقط برای روغن هیدرولیک بدون خاصیت سایشی و خورندگی است. همچنین می‌توانیم به راحتی با تغییر گسترده سرعت چرخش چرخ دنده‌ها مقدار پمپاژ خروجی پمپ را تنظیم کنیم. در عین حال از قدرت مانور بالایی برای تنظیم 

محدوده فشار خروجی پمپ برخوردار هستیم.

انواع پمپ هیدرولیک دنده ای

روش طراحی انواع پمپ هیدرولیک دنده ای یکسان است و در تمامی آنها از دو عدد چرخ دنده استفاده شده است. اما روش جاسازی چرخ دنده‌ها در کنار یکدیگر متفاوت است. انواع پمپ هیدرولیک دنده ای را براساس نوع قرارگیری چرخ دنده‌ها در کنار هم دسته بندی می‌کنند که به قرار زیر هستند.

پمپ دنده خارجی هیدرولیک

پمپ دنده خارجی هیدرولیک نمونه کلاسیک و متداول از پمپ‌های دنده ای است. در طراحی این پمپ‌ها از دو عدد چرخ دنده که در یک نقطه در تماس هستند، استفاده شده است. این چرخ دنده‌ها در محور خارجی خود با یکدیگر در تماس هستند. لذا از آنجا که چرخ دنده هرزگرد خارج از چرخ دنده محوری قرار گرفته است، اصطلاحاً با عنوان پمپ دنده خارجی هیدرولیک معرفی می‌شوند. از پمپ هیدرولیک دنده ای خارجی می‌توانیم برای سیستم‌هایی که فشار کاری تا حداکثر 250 بار دارند استفاده می‌شود. قیمت پمپ هیدرولیک دنده ای از نوع خارجی به نسبت کارایی آن به صرفه است. از این پمپ‌ها به شکل گسترده در صنایع مختلف خصوصاً پمپاژ سیالات هیدرولیک استفاده می‌شود. 

پمپ دنده داخلی هیدرولیک (پمپ ماه و ستاره ای هیدرولیک)

در طراحی پمپ دنده داخلی هیدرولیک نیز از دو عدد چرخ دنده استفاده شده است. با این تفاوت که چرخ دنده محوری در داخل چرخ دنده هرزگرد قرار دارد. به شکلی که چرخ دنده داخلی کوچک و  دنده‌های محیطی دارد. اما چرخ دنده هرزگرد بزرگ و  دنده‌های داخلی دارد. به این ترتیب سرعت چرخش چرخ دنده هرزگرد کمتر از چرخ دنده محوری است. این روش طراحی باعث کاهش صدا حین کار پمپ شده است. البته برای ایجاد مکش سیال در حد فاصل دو چرخ دنده یک بخش کمانی شکل نیز حضور دارد. طرح ستاره ای چرخ دنده داخلی و حضور این بخش کمانی شکل مابین دو چرخ دنده باعث شده که به این پمپ‌ها اصطلاحاً پمپ هیدرولیک دنده ای ماه و ستاره ای گفته شود. پمپ هیدرولیک دنده ای داخلی عملکردی روان و کم صدا دارد. لذا مناسب طراحی سیستم‌های حساس به صدا هستند. از معتبرترین سازندگان این مدل پمپ کمپانی VOITH آلمان است.

مزایای پمپ دنده ای هیدرولیک

انواع پمپ دنده ای هیدرولیک در دسته پمپ‌های متوسط فضاهای صنعتی قرار گیرند. این پمپ‌ها چندان قابلیت پوشش فشارهای بسیار زیاد را ندارند. اما در سطح فعالیت‌های متوسط از عملکردی عالی برخوردار هستند. مزایای پمپ دنده ای هیدرولیک در هر دو تیپ داخلی و خارجی به قرار زیر است.

• این پمپ‌ها عملکردی روان و تولید صدایی کم (در مدل دنده داخلی) دارند.
• خروجی آنها جریانی پیوسته و بدون پالس است.
• می‌توان از آنها در هر دو جهت ساعتگرد و یا پادساعتگرد استفاده کرد. لذا در شرایط کاربردی هم توانایی پمپاژ برای پر کردن مخازن و هم توانایی پمپاژ تخلیه مخازن را دارند.
• برای کار در سرعت‌های مختلف طراحی شده‌اند.
• قادر به کار در سطوح مختلف تحمل فشار سیال هستند.

• پمپ هیدرولیک دنده ای یک یا دو محور چیست؟ چه تفاوت‌هایی دارند؟

  انواع پمپ دنده خارجی در هر دو تیپ یک یا دو محور طراحی می‌شوند. مدل‌های چرخ دنده ساده را اصطلاحاً یک محوره و نمونه‌های هلیکال را دو محوره می‌گویند.

• مزیت طراحی پمپ هیدرولیک دنده ای هلیکال چیست؟

  پمپ‌های دنده ای هلیکال قابلیت ایجاد جریان آرام‌تری به نسبت مدل‌های معمولی دارند. همچنین ظرفیت آنها در پمپاژ سیالات بالاتر است.

• برای کار در فشارهای بالا کدام مدل پمپ هیدرولیک دنده ای مناسب‌تر است؟

  جهت استفاده از پمپ هیدرولیک دنده ای در سیستم‌های فشار بالا (معمولاً بیش از 250 بار) استفاده از پمپ های هیدرولیک دنده داخلی رایج است اما در بعضی از پمپ‌های هیدرولیک دنده خارجی اروپایی نظیر روکِت اسپانیا، مدل‌های پوسته چدنی فشار بالایی را تحمل می‌کنند.