پمپ دیافراگمی

پمپ دیافراگمی از سری پمپ‌های کاربردی در فعالیت‌های صنعتی و طراحی انواع فرایندها جهت جابجایی سیالات است. انواع مختلف این پمپ در ظرفیت‌های گوناگون با استفاده از متریال‌های متنوع دیافراگم و یا پوسته طراحی می‌شوند. اما الگوی کارکرد همگی آنها یکسان است. در این پمپ‌ها از جابجایی صفحه‌های ارتجاعی با قابلیت تولید مکش برای پمپاژ انواع سیالات استفاده شده ‌است.

پمپ دیافراگمی چیست؟ و چگونه کار می‌کند؟

پمپ دیافراگمی از سری پمپ‌های جابجایی مثبت است که برای مکش سیال و پمپاژ آن در طراحی این پمپ‌ها از صفحات ارتجاعی استفاده شده ‌است. این پمپ دارای دو محفظه عبور سیال است. در داخل هر محفظه نیز یک صفحه ارتجاعی یا همان دیافراگم نصب شده ‌است. قابلیت ارتجاعی این صفحه باعث مکش و پمپاژ سیالات می‌شود. به شکلی که در مرحله انقباضی دیافراگم عمل مکش سیال انجام ‌شده و در مرحله انبساط دیافراگم عملیات پمپاژ سیال صورت می‌گیرد.

دو دیافراگم در دو محفظه این  عملکرد عکس یکدیگر دارند. بنابراین در یک نیم سیکل یکی از دیافراگم‌ها درحال مکش و دیافراگم دیگر در حال پمپاژ سیال است. 

ویژگی‌ها و مزایای پمپ دیافراگمی

• توان مکش بالا
• عدم نیاز به هواگیری
• ضریب ایمنی بالا
• عدم وجود مکانیکال سیل در ساختار پمپ
• مقاومت بالا در برابر نشت سیال
• ضد انفجار بودن
• قابل استفاده برای انتقال انواع حلال، اسید، محلول قلیایی، رنگ و ...

انواع پمپ دیافراگمی

برای دسته‌بندی انواع این تجهیز روش‌های گوناگونی وجود دارد. این پمپ‌ها را براساس نوع سیستم عملگر که می‌تواند برقی و یا پنوماتیکی باشد، در دو گروه بزرگ دسته‌بندی می‌کنند. با این ‌وجود جنس بدنه، جنس دیافراگم، نوع قابلیت‌های کاربردی و روش طراحی نیز از دیگر موارد در دسته‌بندی انواع این پمپ هستند. همچنین قیمت آن کاملاً وابسته به الگوی طراحی و ظرفیت کاربردی آنها معین می‌شود.

انواع پمپ دیافراگمی براساس نوع محرک

این پمپ‌ها در دو نوع پنوماتیکی و برقی تولید می‌شوند که درادامه به شرح هر یک می‌پردازیم.

پمپ دیافراگمی پنوماتیک (بادی)

تحریک و مکانیزم راه اندازی این پمپ‌ها با استفاده از نیروی هوای فشرده است. به ترتیبی که از قدرت هوای فشرده برای تکمیل عملیات ارتجاعی دیافراگم‌ها استفاده می‌شود. نوع پنوماتیکی متداول‌ترین مدل از این پمپ‌ها است که در سطح عموم فضاهای کارخانه‌ای و یا طراحی فرآیندهای صنعتی کارایی دارد. در طراحی مدل پنوماتیکی این پمپ، از جریان هوای فشرده پشت دیافراگم‌ها استفاده می‌کنند. در این پمپ، موتور پنوماتیک (Airmotor) وظیفه هدایت جریان هوا را بر عهده دارد. به شکلی که در یک نیم سیکل باعث جریان هوای فشرده شده و عملیات انبساط دیافراگم انجام می‌شود. در این حالت سیال پمپاژ می‌شود. در نیم سیکل بعدی با قطع هوای فشرده و عملیات انقباض دیافراگم مرحله مکش سیال انجام خواهد شد. شایان ذکر است که در طراحی این نوع پمپ از شیرهای یک‌طرفه برای جلوگیری بازگشت سیال استفاده می‌کنند.

پمپ دیافراگمی برقی 

برای عملکرد دیافراگم این پمپ‌ها از توان الکتروموتور استفاده می‌شود. به ‌جای هوای فشرده از اهرم‌هایی برای جابجایی دیافراگم‌ها استفاده می‌کنند. این اهرم‌ها در یک سازوکار مکانیکی توسط موتور الکتریکی جابجا می‌شوند. الکتروموتور قدرت کافی عملیات مکش و پمپاژ در دو نیم سیکل را تأمین می‌نماید. مدل برقی این پمپ در مکان‌هایی که فاقد کمپرسور هوا هستند، کارایی دارد. اما در کل به نسبت مدل‌های بادی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.

انواع پمپ دیافراگمی براساس جنس بدنه

این پمپ‌ها را فارغ از ظرفیت، سایز پورت ورودی و خروجی و حتی روش کارکرد، از نظر متریال نیز دسته‌بندی می‌کنند. جنس پوسته یکی از مهمترین موارد دسته‌بندی انواع مختلف این تجهیز است. جنس پوسته معرف قابلیت‌های کاربردی پمپ است. چرا که می‌توان برای عبور سیالات خاص صنعتی از پوسته‌های مناسب استفاده کرد. همچنین جنس و متریال پوسته در قیمت انواع مدل‌های مختلف این پمپ نیز تأثیرگذار هستند. انواع پوسته طراحی پمپ‌های دیافراگمی به‌ قرار زیر هستند.

بدنه آلومینیومی

متداول‌ترین نوع متریال طراحی پوسته انواع پمپ پنوماتیکی دیافراگمی  است که برای عبور سیالات معمولی در کاربردهای عمومی استفاده می‌شود. سبک ‌وزن است و در کل قیمت آن نیز مناسب است. استفاده از آلومینیوم در ساختار بدنه یک پمپ دیافراگمی مزایای زیادی را ارائه می‌دهد که آن را به انتخابی روزافزون در صنعت تبدیل می‌کند. یکی از مهمترین مزایا، نسبت استثنایی استحکام به وزن آن است که امکان طراحی بدنه پمپ با وزن سبک و در عین حال مستحکم را می‌دهد که وزن کلی پمپ را کاهش می‌دهد و در نتیجه قابلیت حمل و جابجایی آن را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، مقاومت بالای آلومینیوم در برابر خوردگی تضمین می‌کند که پمپ در برابر محیط‌های خشن که اغلب در کاربردهای صنعتی با آن مواجه می‌شوند، بادوام و مقاوم باقی می‌ماند و خطر آسیب را به حداقل می‌رساند و طول عمر آن را افزایش می‌دهد. رسانایی حرارتی عالی آلومینیوم همچنین باعث اتلاف گرمای کارآمد می‌شود که به جلوگیری از گرمای بیش از حد و حفظ عملکرد مطلوب کمک می‌کند.

بدنه پلی پروپیلن (PP)

پلی پروپیلن نوعی پلاستیک فشرده با خواص مکانیکی بسیار قدرتمند است. در عین ‌حال از حفاظت شیمیایی بالایی نیز برخوردار است. از پمپ بدنه پلی پروپیلن برای جابجایی سیالات خورنده مانند انواع اسیدها و بازها استفاده می‌کنند.

استنلس استیل (Steel316L)

پوسته‌های استنلس استیل (SS) مقاوم‌ترین و ماندگارترین متریال‌ها هستند. استنلس استیل آلیاژ کربن دیده آهنی است. استیل ضد زنگ و ضد خش است. لذا مناسب عبور سیالات اسیدی و یا خورنده می‌باشد. همچنین می‌توانیم از پمپ بدنه استیل برای پمپاژ سیالات سایشی و یا سیالات بهداشتی مانند صنایع غذایی و دارویی نیز استفاده کنیم.

کانیار (PVDF)

یک نوع آلیاژ بسیار مقاوم در برابر حملات شیمیایی است. از پمپ پوسته کانیار (PVDF) برای پمپاژ سیالات شیمیایی، اسیدی و یا سیالات با خورندگی بسیار بالا استفاده می‌کنند. پمپ بدنه PVDF برای انتقال اسیدهای بالای 90 درصد گزینه مناسبی است.

انواع پمپ پنوماتیک بر اساس جنس دیافراگم

دیافراگم‌ها مهمترین بخش فنی در طراحی انواع مختلف این پمپ است. این صفحات در ارتباط مستقیم با جریان عبور سیال قرار دارند. لذا کاملاً تحت تأثیر شرایط فیزیکی و شیمیایی سیال می‌باشند. بنابراین سازگار بودن با سیال یک الزام کلیدی در طراحی و خرید انواع این تجهیز است. از طرفی دیافراگم‌ها در کنار سازگاری باید از قدرت ارتجاعی مناسبی نیز برخوردار باشند. انواع متریال برای طراحی دیافراگم این پمپ‌ها به‌ قرار زیر هستند.

• تفلون (PTFE)
• سانتوپرن (Santoprene)
• نئوپرن (Neoprene)

  هر کدام از این متریال‌ها برای طراحی دیافراگم‌ها با خواص فیزیکی و شیمیایی خاص کارایی دارند. تا جاییکه به شکل تخصصی برای عبور سیالات ویژه فضاهای صنعتی استفاده می‌شوند. دیافراگم‌های تفلونی متداول‌ترین متریال‌ها هستند که برای جابه‌جایی انواع سیالات در طیف سیالات اسیدی و بازی تا سیالات بهداشتی استفاده می‌شوند. سانتوپرن و نئوپرن از دیگر متریال‌های کاربردی هستند جنس متریال دیافراگم، تأثیر مستقیم بر قیمت انواع پمپ دیافراگمی می‌گذارد.

اتصالات در طراحی انواع پمپ دیافراگمی

پمپ‌های دیافراگمی را از نظر چگونگی طراحی اتصالات و نحوه‌ی نصب در فضاهای صنعتی و فرآیندی نیز دسته‌بندی می‌کنند. اتصالات انواع پمپ دیافراگمی عموماً از مدل‌های رزوه‌ای و یا کلمپی است. این پمپ‌ها را در سایزهای گوناگون با پورت‌های 1 الی 3 اینچی طراحی می‌کنند.

پمپ دیافراگمی فشار پایین و فشار بالا

• مدل فشار پایین: این پمپ‌ها با استفاده از دو کانال دیافراگمی طراحی می‌شوند و در عمل فقط می‌توانند سیال را با حداکثر فشار 8 بار پمپاژ نمایند. نوع فشار پایین از قابلیت‌های کاربردی گسترده در جابجایی سیالات اسیدی، خورنده و یا سیالات در صنایع غذایی برخوردار هستند.
• مدل فشار بالا: نوع فشار بالا توانایی پمپاژ سیالات تا مرز 16 بار را دارند. برای طراحی این پمپ‌ها از یک محفظه دیافراگمی استفاده شده ‌است. به نوعی محفظه دوم به جهت عملکرد قدرتمند محفظه اول کارایی دارد. در پمپ‌های دیافراگمی فشار بالا به ازای هر یک ‌بار فشار ورودی بالغ بر 2 بار فشار خروجی تولید می‌شود. البته مقدار دبی این پمپ‌ها کم است. از این پمپ‌های دیافراگمی عموماً برای طراحی سیستم‌های فیلتر پرسی استفاده می‌کنند. تمامی مدل‌های فشار بالا از نوع پوسته فلزی هستند.

نکات مهم هنگام خرید پمپ دیافراگمی

یک سری از نکات هنگام انتخاب و خرید نوع مدل این پمپ، حائز اهمیت است که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم:

• آگاهی از خواص و ویژگی‌های سیال: شما باید از خواصی مانند میزان خورندگی، دما، وجود ذرات معلق و ... سیالی که قصد دراید با این پمپ انتقال دهید اطلاع داشته باشید زیرا با توجه به این اطلاعات است که ما می‌توانیم جنس بدنه و جنس دیافراگم و در نهایت مدل پمپ را انتخاب کنیم.
• بررسی میزان دبی خروجی که نیاز دارید: پمپ‌های دیافراگمی موجود سایز کوچک تا بزرگترین آن‌ها که 3 اینچ است، ظرفیت دبی خروجی متنوعی دارند. شما قبل از خرید باید از مقدار دبی که نیاز دارید اطلاع داشته باشید، تا با استفاده از این پارامتر پمپی با سایز ورودی و خروجی مناسب انتخاب نمایید.
• اطلاع از موجود بودن قطعات یدکی: به هر حال با توجه به سیکل کاری پمپ، بعد از چند ماه یا 1 سال قطعاتی نظیر دیافراگم‌ها، سیت‌ها و توپی‌ها باید تعویض گردند. پس هنگام خرید برندی را انتخاب کنید که قطعات مصرفی مربوط به مدل پمپ به صورت همیشگی موجود باشد.

جمع‌بندی درباره انواع پمپ دیافراگمی

نصب و به کارگیری این پمپ، یکی از بهترین و مطمئن‌ترین راه حل‌ها برای عبور سیالات خاص و خطرناک است. سیالات صنعتی گاهاً بسیار خطرناک، سمی، خورنده و یا گران‌قیمت هستند که هر نوع نشتی آنها غیر قابل توجیه است. قاعدتاً برای پمپاژ امن و مطمئن چنین سیالاتی به حضور مؤثر انواع مختلف این پمپ نیاز دارید. اما لازم است تا مشخصه‌های فنی و طراحی پمپ را مطابق با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی سیال انتخاب کنید. 

قیمت پمپ دیافراگمی

فروشگاه نیکا هیدرو عرضه کننده انواع پمپ‌های دیافارگمی پنوماتیکی ترکیه در سایزها و انواع مختلف است. قیمت این پمپ وابسته به عوامل مختلفی همچون جنس بدنه، شرکت سازنده، جنس دیافراگم و سایز پورت است که به دلیل وارداتی بودن این پمپ قیمت آن با نرخ روز ارز محاسبه می‌شود. لذا جهت دریافت قیمت به روز این پمپ با فروشگاه تماس بگیرید.

• آیا می‌توان از پمپ‌های دیافراگمی برای مکش سیالات با ذرات جامد استفاده کرد؟

  این ویژگی در صورتی مقدور است که اندازه این ذرات کمتر از 3 و حداکثر 6 میلیمتر باشد. این ویژگی وابسته به سایز پمپ بوده و در کاتالوگ پمپ قید شده است.

• چرا در نصب پمپ‌های پنوماتیکی از شیرهای یک‌طرفه استفاده می‌کنند؟

  شیرهای یک‌طرفه در هر دو سمت ورودی و خروجی پمپ نصب می‌شود. این شیرها مانع از بازگشت سیال در نیم سیکل‌های ارتجاعی صفحه دیافراگمی می‌شود.